6 minutes
გაზიარებარატომ გახდა საქართველო მოთხოვნადი ადგილი კრიპტო მაინინგისთვის?
ბოლო წლების განმავლობაში საქართველო მოულოდნელად ძლიერ მოთამაშედ იქცა გლობალურ კრიპტო მაინინგის სივრცეში. რაც თავდაპირველად მცირე ინდუსტრიად მოგვევლინა, დღეს ქვეყნის ერთ-ერთი სავიზიტო ბარათია და საქართველო მაინინგის წამყვან ქვეყნებს შორის გამოჩნდა.
საერთაშორისო მედიების მთავარი გვერდებიდან დაწყებული, მაინინგ კომპანიების მზარდი დაინტერესებით დასრულებული, საქართველო ახლა უკვე ხშირად ჩნდება გლობალურ ბლოკჩეინ ანგარიშებში, როგორც ერთ-ერთი გამორჩეული ლოკაცია. მასშტაბურმა მაინინგ ფერმებმა, განსაკუთრებით დიდი კომპანიების დაქვემდებარებაში მყოფებმა, მნიშვნელოვანი კვალი დატოვეს ქვეყნის ენერგოსისტემასა და ეკონომიკაზე.
ეს ბლოგი იკვლევს იმ მთავარ მიზეზებს, რომლებმაც საქართველო მაინინგ ჰაბად გადააქციეს. ასევე გაგაცნობთ ხუთ ძირითად ფაქტორს, რომლებმაც შექმნეს კრიპტოსათვის ხელსაყრელი გარემო ქვეყანაში და განვიხილავთ, თუ რა გავლენა აქვს საქართველოს გლობალურ კრიპტო ასპარეზზე. ასევე, კრიპტოს ყიდვა გაყიდვის სურვილის მქონე ადამიანები და ინვესტორები ნახავენ, თუ რას უნდა მიაქციონ ყურადღება.
თუ მაინინგის დაწყება გინდა, გაეცანი ჩვენს გზამკვლევს - კრიპტო მაინინგი საქართველოში - ყველაფერი რაც 2025 წელს უნდა იცოდე.
სწრაფი მიმოხილვა - რა არის კრიპტო მაინინგი?
კრიპტო მაინინგი არის პროცესი, რომლის ფარგლებშიც იქმნება ისეთი ახალი ციფრული ქოინები, როგორიც მაგალითად ბიტკოინი არის და ტრანზაქციები ბლოკჩეინში ემატება. ის გულისხმობს რთული მათემატიკური ამოცანების მძლავრი კომპიუტერების გამოყენებით ამოხსნას, რაც ქსელის უსაფრთხოებასა და დეცენტრალიზაციას უზრუნველყოფს.
მაინინგის საწყისების უკეთ გასაგებად, შემდეგი ტერმინების ცოდნა აუცილებელია:
- Hash rate - სიჩქარე, რომლითაც მაინინგ მოწყობილობა ამუშავებს მონაცემებს და ხსნის ამოცანებს.
- მაინინგ rig - სპეციალური კომპიუტერული სისტემა, რომელიც მხოლოდ კრიპტო მაინინგისთვის არის შექმნილი.
- ელექტროენერგიის ხარჯი - მაინინგი, მოწყობილობებისა და გაგრილების სისტემის გამართულად მუშაობისთვის დიდი რაოდენობის ენერგიას მოითხოვს.
- ჯილდო - მაინერები ტრანზაქციების დადასტურებისა და მათი ბლოკჩეინში დამატების სანაცვლოდ ჯილდოს სახით ქოინებსა და ტოკენებს იღებენ.
- ბლოკი - ტრანზაქციების ერთობლიობა, რომელიც ერთ ბლოკში იყრის თავს და დადასტურების შემდეგ ბლოკჩეინში ემატება.
მაინინგს კრიტიკულად მნიშვნელოვანი როლი აქვს დეცენტრალიზებული ქსელების ფუნქციონირებაში და ის დროთა განმავლობაში კონკურენტულ ინდუსტრიად გადაიქცა.
გარდამტეხი მომენტი - საქართველოს ადრეული დაინტერესება მაინინგით
დაახლოებით 2015-2017 წლებში საქართველომ კრიპტო მაინინგის მიმართულებით საერთაშორისო მედიის ყურადღების მიპყრობა დაიწყო. გარდამტეხი მომენტი კი, ბაზარზე BitFury-ის გამოჩენა გამოდგა, რომელიც ბლოკჩეინ ინფრასტრუქტურაშიერთ-ერთი ყველაზე დიდი კომპანიაა. BitFury-მ სოლიდური ინვესტირება განახორციელა და ააშენა მასშტაბური მონაცემთა ცენტრები და მაინინგ ფერმები საქართველოში, მოიხიბლა რა ხელსაყრელი პირობებითა.
იმ დროისათვის, საქართველოში მაინინგთან დაკავშირებით მკაცრი რეგულაციები არ არსებობდა, რამაც ინდუსტრიას, ყოველგვარი სამართლებრივი შეფერხებებისა და დაბრკოლებების გარეშე, სწრაფად ზრდის საშუალება მისცა. სწორედ რეგულაციების არ არსებობა, საზოგადოების მხრიდან მოდერნიზაციისა და ციფრული ინოვაციების განვითარების სურვილთან ერთად, გახდა ის ბიძგი, რომელმაც ქვეყანაში მაინინგ ინფრასტრუქტურა განავითარა. მასშტაბური მაინინგ ობიექტების გამოჩენამ საქართველოს მიმართ გაზარდა დაინტერესება და გაიზარდა კაპიტალის რაოდენობა თუ ტექნოლოგიური ცოდნა. სწორედ ეს სინთეზი გამოდგა ის საფუძველი, რომელმაც ქვეყანა კრიპტო მაინინგის ჰაბად გადააქცია.
რატომ საქართველო? – 5 მთავარი მიზეზი
- იაფი და ხელმისაწვდომი ელექტროენერგია
საქართველოში მაინინგისადმი მიმზიდველობა ენერგიით იწყება. ქვეყნის ელექტროენერგიის სისტემა ძირითადად ჰიდრო ენერგიას ეყრდნობა, რაც განახლებადი და ეკონომიკურად სარგებლიანი მიმდინარეობაა. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ საქართველოში მთელი რეგიონის მასშტაბით ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი ფასია კილოვატზე.
ეკონომიკური ზონები და მაღალმთიანი რეგიონები კი, დამატებით სპეციალური ფასდაკლებებით სარგებლობენ, რაც ქართულ ბაზარს კიდევ უფრო მიმზიდველ ადგილად აქცევს.
- კარგი საგადასახადო გარემო
საქართველოში ინოვაციები თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის (თიზ) ფარგლებში მუშავდება, სადაც კომპანიები 0% საგადასახადო სისტემით სარგებლობენ.
2025 წელის მონაცემებით კი, კრიპტოს ფლობა ან/და გამომუშავება გადასახადებისგან თავისუფალია.
- მინიმალური რეგულაციები
თავდაპირველად, როდესაც საქართველოში მაინინგ ინდუსტრია ჩამოყალიბებას იწყებდა, რეგულაციები პრაქტიკულად არ არსებობდა, რამაც შედეგი გამოიღო და ინოვაციები ელვის სისწრაფით დაინერგა, ინდუსტრია კი, მნიშვნელოვნად განვითარდა.
- გეოგრაფიული არეალი & ინფრასტრუქტურა
საქართველო ევროპული და აზიური ენერგო ქსელების კვეთის ადგილია, რაც მას ლოჯისტიკურად იდეალურ ადგილად აქცევს.
- ადგილობრივი გამოცდილება & საზოგადოება
ქვეყანამ IT და კომპიუტერული ინჟინერიის განვითარების მიმართულებით მნიშვნელოვანი წინსწვლა განახორციელა, რაც კრიპტოთი დაინტერესებული საზოგადოების დამსახურებაცაა. შედეგად, ქვეყანაში ჩამოყალიბდა საზოგადოება, რომელსაც ამ მიმართულებთ გარკვეული გამოცდილება დაუგროვდა.
გამოწვევები და პრობლემები
ციფრული აქტივებისა და მაინინგის პოპულარობის ზრდის მიუხედავად, საქართველოში არსებობს კრიპტო გამოწვევები.
- გარემოზე ზეგავლენა: ერთ-ერთი ყველაზე საკამათო საკითხი, მაინინ ოპერაციებისთვის საჭირო ენერგიაა. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო დიდწილად ჰესებზეა დამოკიდებული და მისი ენერგია განახლებადია, მაინც არსებობს კითხვები მდგრადობასთან დაკავშირებით.
- 2022 წლის შემდგომი სარეგულაციო პოლიტიკა: მაინინგის განვითარებასთან ერთად, საქართველოში სარეგულაციო პოლიტიკის შემუშავება დაიწყო, რაც ერთმნიშვნელოვნად იქონიებს გავლენას ინდუსტრიაზე.
- ენერგოსისტემის დატვირთულობა: მაინინგ ფერმების მიერ გაზრდილმა ელექტროენერგიის მოხმარებამ გარკვეულ რეგიონებში პრობლემები გამოიწვია, რაც ენერგიის არასტაბილურ მიწოდებაში გამოიხატა.
- რეგიონებზე გავლენა: მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთმა სოფელმა და მაღალ მთიანმა რეგიონმა მნიშვნელოვანი ეკონომიკური სარგებელი ნახა, სხვები დაზარალდნენ - გაზრდილი ენერგო მოხმარება და შემცირებული მიწოდება.
- საზოგადოებრივი გამოხმაურება: მედიაში მზარდმა დაინტერესებამ და სამოქალაქო აქტივიზმმა მაინინგი პოლიტიკური დისკუსიების საგნად აქცია, სადაც დგება საკითხი - როგორ შეიძლება დაბალანსდეს ეკონომიკური სარგებელი და ეკოლოგიური ფასი.
მაინინგის მომავალი საქართველოში
საქართველოში კრიპტო მაინინგის მომავალი დამოკიდებულია მდგრად განვითარებასა და დივერსიფიკაციაზე. როგორც კი გლობალურად იზრდება ეკო-მეგობრული გადაწყვეტების მოთხოვნა,
საქართველოს მომავალი კრიპტო მაინინგის მიმართულებით დამოკიდებულია მდგრად განვითარებასა და დივერსიფიკაციზე. მსოფლიოში სულ უფრო აქტუალური ხდება მდგრადი განვითარება და ეკო-მეგობრული გადაწყვეტები, ამ ფონზე კი, საქართველო მწვანე მაინინგის მიმართულებით დამკვიდრებას ცდილობს. ქვენის ჰიდრო რესურსებზე მძლავრი დამოკიდებულება ერთგვარი უპირატესობაც არის, რადგან საქართველოს მარტივად შეუძლია განახლებად ენერგიაზე ორიენტირება. ამან კი, მთელი მსოფლიოდან შეიძლება გამოიწვიოს ინვესტორების დამატებით დაინტერესება.
გარდა ამისა, მკვეთრად იცვლება მაინინგის ლანდშაფტიც და ის სცდება მხოლოდ ინდუსტრიული მასშტაბის ოპერაციებს. ახალი ტექნოლოგიები და მძლავრი კომპიუტერული მოწყობილობები მცირე ზომის მაინერებს საშუალებას აძლევს აქტიურად შემოვიდნენ ბაზარზე და მარტო ან სტარტაპის სახით დაიწყონ აქტივების გამომუშავება. პარალელურად, სახელმწიფო თუ სხვა ტიპის ორგანოები მოითხოვენ მეტ გამჭვირვალობასა და ენერგო ეფექტიანობას, რის ფონზეც მოსალოდნელია, რომ მსოფლიოშიც და საქართველოშიც განხორციელდება ისეთი ტიპის რეგულაციური რეფორმები, რომლებიც გარკვეულწილად შეეცდება ინოვაციურობისა და მდგრადობის დაბალანსებას.
ბლოკჩეინ კომპანიების მხრიდან მზარდი დაინტერესება და გლობალური მოთხოვნა ბიტკოინის მაინინგზე მეტყველებს იმაზე, რომ საქართველოს კვლავაც აქვს შანსი დარჩეს მნიშვნელოვანი მოთამაშე, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ გაგრძელდება ინფრასტრუქტურული განვითარება, დაიხვეწება საგადასახადო სისტემა და ქვეყანა კიდევ უფრო მიმზიდველი გახდება კრიპტო მომხმარებლებისათვის.
შეჯამება - რატომ არის მაინინგი კვლავაც მნიშვნელოვანი საქართველოში
საქართველოს ტრანსფორმაცია პოსტ-საბჭოთა ენერგომომწოდებლიდან, გლობალურად აღიარებულ კრიპტო მაინინგ ჰაბამდე არა მხოლოდ შთამბეჭდავი, არამედ მნიშვნელოვანი მაგალითია სხვებისთვისაც. რაც თავდაპირველად უცხოური ინვესტიციების მოზიდვასა და ჰიდრო ენერგიის გამოყენებას ისახავდა მიზნად, დღეს უკვე იქცა ბიტკოინის ინფრასტრუქტურის ნაწილად. საქართველოს გზა აჩვენებს, თუ როგორ შეუძლიათ განვითარებად ქვეყნებს ადგილობრივი უპირატესობების გამოყენება, იქნება ეს შედარებით იაფი ელექტროენერგია თუ სხვა და როგორ შეუძლიათ ქვეყნებს თავიანთი ადგილის მოპოვება მომავლის ციფრულ ეკონომიკაში.
ისტორია მხოლოდ ტექნოლოგიურ მიღწევაზე არ მეტყველებს, ის ისეთ ფუნდამენტურ თემებს ეხება, როგორიც არის ინოვაცია, დეცენტრალიზაცია და ეკონომიკური მოდერნიზაცია, ყველაფერი რაც კრიპტო აქტივების წყალობით იქნა მიღწეული.