რატომ არის ბიტკოინი 21 მილიონამდე შეზღუდული? - ყველაფერი რაც უნდა იცოდე

ტრადიციული ვალუტებისგან განსხვავებით, ბიტკოინი შეზღუდული რაოდენობით არსებობს - სულ 21 მილიონი BTC იქნება სამყაროში, მაგრამ რა არის ამის მიზეზი?

ეს წინასწარ განსაზღვრული ლიმიტი ბიტკოინს კრიპტო სამყაროს შიგნით ჭეშმარიტად უნიკალურ აქტივად აქცევს. მაშინ, როდესაც სხვადასხვა ქვეყნების ცენტრალურ ბანკებს შეუძლიათ ფული ულიმიტოდ დაბეჭდონ, ბიტკოინი სასრული რაოდენობით გამოირჩევა და მას ამის გამო „ციფრული ოქრო“ ეწოდა. მისი შეზღუდული რაოდენობის გამო, ინვესტორები და სხვადასხვა ინსტიტუციები, მას როგორც ინფლაციის წინააღმდეგ თავის დასაცავ აქტივად იყენებენ.

ამ ბლოგში გავიგებთ, რატომ არის ბიტკოინი 21 მილიონამდე შეზღუდული, როგორ მუშაობს მისი კოდი, რა გრძელვადიანი ეფექტი აქვს ამ ფაქტს და რა მოხდება, როდესაც ყველა ქოინი მიმოქცევაში იქნება. არ აქვს მნიშვნელობა, კრიპტოში დამწყები ხარ თუ უკვე დიდი გამოცდილება დაგიგროვდა, ბიტკოინთან დაკავშირებული ფუნდამენტური საკითხების ცოდნა დაგეხმარება უკეთ გაერკვე ციფრულ ეკოსისტემაში და ფინანსურად წარმატებული იყო.

რატომ დაწესდა 21 მილიონიანი ზღვარი?

21 მილიონიანი ზღვარი ნიშნავს იმას, რომ ბიტკოინის რაოდენობა არასდროს იქნება 21 მილიონ ქოინზე მეტი. ეს წესი მის პროტოკოლში თავიდანვე ჩაიწერა, მისი შეცვლა კი, ქსელის აბსოლუტური უმრავლესობის თანხმობის გარეშე შეუძლებელია, ეს კი, თითქმის გამორიცხულია რომ მოხდეს. ისეთი ტრადიციული ვალუტებისგან განსხვავებით რომელთა ბეჭდვაც უსასრულოდ შეიძლება და როგორებიც ლარი და ა.შ.შ. დოლარი არიან, ბიტკოინი ლიმიტირებული რაოდენობით იქმნება.

დაწესებული ლიმიტი ეფექტურად მაინინგის პროცესის წყალობით მიიღწევა, რა დროსაც ახალი BTC ქსელში დადასტურებული ტრანზაქციების სანაცვლოდ მაინერებისათვის გადასაცემი ჯილდოს სახით გაეშვება. თუმცა, ჯილდო დროთა განმავლობაში იკლებს და ამ პროცესს „halving” ანუ განახევრება ეწოდება. 2025 წლისთვის უკვე 19.7 მილიონი BTC არის დამაინინგებული, რაც ნიშნავს რომ მომავალში დამატებით მხოლოდ 1.3 მილიონს ვიხილავთ.

ეს მწირი რაოდენობა არის მიზეზი, რატომაც ბიტკოინი ხშირად ისეთ ძვირადღირებულ მეტალებთან დარდება, როგორიც მაგალითად ოქროა. ის BTC- ანტი-ინფლაციურ ხასიათს სძენს და ინვესტორებისათვის ღირებულების შენახვის გრძელვადიან პერსპექტივად გვევლინება.

როგორ ვინარჩუნებთ 21 მილიონიან ლიმიტს?

21 მილიონიანი შეზღუდვა გამყარებულია თავად ბიტკოინის პროტოკოლისა და კონსენსუსის მექანიზმის მიერ. არც ერთ ცენტრალურ ბანკს, დეველოპერს ან მთავრობას არ შეუძლია ამ წესებისა და პროტოკოლის შეცვლა ქსელში ჩართული ადამიანების აბსოლუტური უმრავლესობის თანხმობის გარეშე. მთავარი მექანიზმი, რომელიც ახალი ქოინების “გამოშვებას” უზრუნველყოფს, განახევრების გრაფიკია.

ბიტკოინის განახევრების ქრონოლოგია:

• 2009: 50 BTC
• 2012: 25 BTC
• 2016: 12.5 BTC
• 2020: 6.25 BTC
• 2024: 3.125 BTC
• ~2140: 0

ყოველი ჰალვინგი, ანუ განახევრება დაახლოებით 4 წელიწადში ერთხელ ხდება, რა დროსაც მცირდება ცირკულაციაში ჩასაშვები ახალი ბიტკოინების რაოდენობა. ეტაპობრივი შემცირების ეს პროცესი აკონტროლებს მიწოდებას და ქსელს ეხმარება შეინარჩუნოს ანტი-ინფლაციური ბუნება. დროთა განმავლობაში, როდესაც შემცირდება ჯილდო, მაინერების გასამრჯელოდ ტრანზაქციების შედეგად მიღებული საკომისიოები გახდება.

რატომ არის შეზღუდული რაოდენობა მნიშვნელოვანი ბიტკოინისთვის?

შეზღუდული რაოდენობა ბიტკოინის ღირებულების შენარჩუნებაში კრიტიკულად მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. ეკონომიკის საფუძვლების მიხედვით, რაღაც რისი რაოდენობაც შეზღუდულია, მოთხოვნა კი მაღალი, მისი ფასი ზრდისკენ არის მიდრეკილი. სწორედ იგივე პრინციპი მუშაობს ოქროს შემთხვევაშიც, მისი რაოდენობა ფიზიკურად შეზღუდულია, ადამიანებს კი, ფლობა სურთ.

როგორც გავიგეთ, ტრადიციული ვალუტებისგან განსხვავებით, რომლებიც მთავრობებს უსასრულოდ შეუძლიათ რომ ბეჭდონ, ბიტკოინი შეზღუდული, 21 მილიონიანი რაოდენობით გამოირჩევა. სწორედ ეს პროტოკოლი ქმნის ციფრულ სიმცირეს და გამოარჩევს BTC-ს სხვა ინფლაციური აქტივებისგან. რაც უფრო იზრდება აქტივის პოპულარობა, მით უფრო მეტ ადამიანს უნდა კრიპტოს ყიდვა, პარალელურად კი, მიწოდება იმავე ნიშნულზე რჩება.

სწორედ ეს სიმცირე არის მთავარი მიზეზი იმისა, რომ მომხმარებლებიცა და ინსტიტუციებიც ბიტკოინს აღიქვამენ, როგორც „ციფრულ ოქროდ“.

რა ხდება 21 მილიონი ბიტკოინის დამაინინგების შემდგომ?

დაახლოებით 2140 წლისთვის ბოლო ბიტკოინი დამაინინგდება და ახალი ქოინების „გამოსვლა“ შეწყდება. ამის შემდგომ, მაინერები ტრანზაქციების დადასტურებისა და ახალი ბლოკის შექმნის სანაცვლოდ ჯილდოს ვეღარ მიიღებენ. სანაცვლოდ, მათი შემოსავალი სრულად დაეყრდნობა ტრანზაქციების საკომისიოებს, რომლებსაც უბრალო მომხმარებლები სწრაფი გადარიცხვების სანაცვლოდ იხდიან.

ცვლილება ქსელის შიგნით ბევრ მნიშვნელოვან შეკითხვას აჩენს. თუკი ტრანზაქციების საკომისიოები მაღალ იქნება, მაინერებს მოტივაცია ექნებათ რომ განაგრძონ მუშაობა და შესაბამისად, ხელი შეუწყონ ქსელს. სხვაგვარად, ბიტკოინის დეცენტრალიზებულ ბუნებასა და ინფრასტრუქტურას შეიძლება საფრთხე მიადგეს.

სრულად დამაინინგებული ბიტკოინი აქტივის უკიდურეს სიმწირესს ნიშნავს. მას შემდგომ, რაც ცირკულაციაში ახალი BTC ქოინები აღარ ჩაეშვებიან, ზოგიერთის აზრით ეს მას კიდევ უფრო დეფლაციურ აქტივად აქცევს და კრიპტოს ფასი დროთა განმავლობაში კიდევ უფრო მეტად გაიზრდება. მომხმარებლების აზრით კი, სწორედ ამ დროს შეიძენს ბიტკოინი ისეთი იშვიათი აქტივის თვისებებს, როგორიც ოქროა და გადაიქცევა ღირებულების შესანახ ჭეშმარიტ ქოინად.

ხშირად დასმული შეკითხვები:

• შეიძლება ოდესმე ბიტკოინის რაოდენობის ლიმიტი გაიზარდოს?
  უდიდესი ალბათობით, ბიტკოინის 21 მილიონიანი ლიმიტი ვერასდროს შეიცვლება. ამის მისაღწევად საჭიროა ქსელში ჩართული ათი ათასობით დეცენტრალიზებული კომპიუტერის საერთო კონსენსუსი, რაც იმდენად წარმოუდგენელია, რომ შეუძლებლადაც კი ითვლება.
  
  
• რა მოუვა კრიპტოს ფასს თუ BTC დაიკარგება?
  საფულის დავიწყებული პაროლების თუ გადარიცხვისას შეცდომის დაშვების გამო დაკარგული BTC ქოინები, სამუდამოდ დაკარგულად დარჩება და მისი აღდგენა შეუძლებელია, შესაბამისად ცირკულაციაში დარჩენილი კრიპტოს ფასი გაიზრდება. თუკი მოთხოვნა იგივე დარჩება ან გაიზრდება, აქტივის სიმწირე აუცილებლად გამოიწვევს ღირებულების ზრდას.
  
  
• 21 მილიონი ქოინი საკმარისია?
  სრულად. ბიტკოინი თავისუფლად შეიძლება 0.00000001 BTC-მდეც დავყოთ, ამ რაოდენობას კი, სატოში ჰქვია. ეს ნიშნავს იმას, რომ 21 მილიონი ქოინიდან შეიძლება 2.1 ქუადრილიონი სატოში მივიღოთ ტრანზაქციებისათვის.
  
  
• რატომ შეირჩა 21 მილიონი?
  რატომ შეირჩა კონკრეტულად 21 მილიონი არავინ იცის. თუმცა ზღვარის დაწესება ბიტკოინის შემქმნელის, სატოში ნაკამოტოს იდეა იყო, რომლემაც სცადა ოქროს ბუნების გამეორება, რაც შეზღუდულ რესურსსა და რაოდენობას გულისხმობს.
  
  
• რას ნიშნავს ბიტკოინის რაოდენობის ამოწურვა მაინერებისათვის?
  დაახლოებით 2140 წლისთვის, როდესაც ახალი BTC-ების ცირკულაციაში გაშვება შეწყდება, მაინერების შემოსავლები სრულად იქნება დამოკიდებული საკომისიოებზე. თუკი ეს ტარიფები მათთვის დამაკმაყოფილებელი იქნება, ქსელის დეცენტრალიზებულობასა და უსაფრთხოებას არაფერი ემუქრება.

შეჯამება - რატომ არის 21 მილიონიანი ზღვარი მნიშვნელოვანი

21 მილიონიანი ზღვარი მხოლოდ ტექნიკური ლიმიტი არ არის, ეს ბიტკოინის დიზაინის ერთ-ერთი მთავარი დამახასიათებელი თვისებაა. ფიატ ვალუტებისგან განსხვავებით, რომელთა დაბეჭდვაც უსასრულოდ შეიძლება, ბიტკოინი შეზღუდული რაოდენობით ხასიათდება. სწორედ ეს სიმწირე არის ის, რაც BTC-ს ინფლაციის წინააღმდეგ იდეალურ აქტივად აქცევს და თანამედროვე საფინანსო სისტემაში ხასიათდება, როგორც ციფრული ოქრო.

ლიმიტირებული მიწოდებით, ბიტკოინი აღწევს იმას, რომ მხოლოდ მოთხოვნის საფუძველზე იზრდება ღირებულება და აქტივით მანიპულირება შეუძლებელი ხდება ნებისმიერი ცენტრალური სუბიექტისათვის. ის ასევე ახალისებს გრძელვადიანი შენახვასა და პასუხისმგებლიან მონეტარული პოლიტიკას. ამ ლიმიტის გაგება და გააზრება ყველა იმ ადამიანისთვის მნიშვნელოვანია, რომელიც ბიტკოინს საინვესტიციოდ უყურებს. მაშინ, როდესაც სამყარო ინფლაციის წინააღმდეგ ეფექტურ საშუალებას ეძებს, ბიტკოინი კვლავაც იდეალურ კანდიდატად რჩება, რომ მომხმარებლებმა თუ ინსტიტუციებმა ღირებულების შენახვა უსაფრთხოდ შეძლონ.

თუკი უფრო მეტის გაგება გინდა, შეგიძლია გაეცნო ჩვენს ბლოგს აქტივის შესახებ და გაიგო, რა არის ბიტკოინი? უკეთ ჩაწვდე ამ კრიპტო აქტივის არსს და შესაბამისად, შენი მოგზაურობა ციფრული ვალუტების ამ დიდ სამყაროში უფრო სარგებლიანი გახადო.